مدیاستینیت (التهاب قسمت میانی سینه) چیست؟

مدیاستینیت التهاب یا عفونت در بخشی از قفسه سینه به نام مدیاستن است. شایع ترین علل آن عوارض ناشی از جراحی قفسه سینه و پارگی در مری است. در موارد کمتر، مدیاستینیت می‌تواند ناشی از عفونت های قارچی، برخی بیماری ها مانند سل، یا گسترش عفونت دهان یا گردن باشد.

درک آناتومی مدیاستن می تواند به شما در درک اینکه چرا مدیاستینیت می تواند بسیار جدی باشد کمک کند. قفسه سینه بسیاری از اندام ها و رگ های خونی را نگه می دارد که برای زنده نگه داشتن فرد حیاتی هستند. بنابراین، التهاب یا عفونت در هر یک از بافت های مدیاستن می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

مدیاستینیت می تواند به دو شکل حاد یا مزمن باشد. 

مدیاستینیت چقدر شایع است؟

پزشکان مدیاستینیت را یک بیماری نادر می دانند. اما شیوع آن بر اساس شکل آن متفاوت است (حاد در مقابل مزمن).

مدیاستینیت حاد یکی از عوارض استرنوتومی مدیان (برش جناغ) است. در این روش جناغ سینه برش داده می شود تا جراح بتواند به قلب یا رگ های خونی مجاور دسترسی پیدا کند. بین 25/0 تا 5 درصد افرادی که استرنوتومی مدیان دارند به مدیاستینیت حاد به عنوان یک عارضه مبتلا می شوند. 

مدیاستینیت مزمن نادر است و معمولاً در مناطقی تشخیص داده می شود که نوعی قارچ به نام هیستوپلاسما کپسولاتوم بومی آن منطقه است. با این حال، همه افرادی که در معرض این قارچ هستند، از آن بیمار نمی شوند. 

تفاوت بین مدیاستینیت حاد و مدیاستینیت مزمن چیست؟

مدیاستینیت حاد یا ناگهانی، با علائم قابل توجه و اغلب شدید همراه است. در مورد پارگی مری، مدیاستینیت حاد در عرض چند ساعت ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است در طول دوره عفونت گردن یا دهان نیز رخ دهد. مدیاستینیت به عنوان یک عارضه جراحی قفسه سینه، معمولاً ممکن است در ماه اول ظاهر شود و در شرایط نادر در سال اول بعد از جراحی هم اتفاق بیافتد. مدیاستینیت حاد یک اورژانس پزشکی است و برای بالا رفتن شانس زنده ماندن نیاز به درمان فوری دارد.

مدیاستینیت مزمن نیز یک بیماری جدی است، اما در طی چند ماه یا سال پیشرفت می کند و منجر به تجمع بافت اسکار در مدیاستن می شود (مدیاستینیت فیبروزان یا فیبروز مدیاستن). مدیاستینیت مزمن معمولاً به دلیل عفونت قارچی است.

در مدیاستینیت مزمن بیمار ممکن است برای مدتی علائم مدیاستینیت مزمن را نداشته باشد یا اصلاً علائمی نداشته باشد. اگر علائمی مانند مشکل تنفسی دارد، ممکن است در ابتدا خفیف باشند و به مرور زمان بدتر شوند. بافت اسکار در قفسه سینه ایجاد می شود و در پی آن علائمی بروز می کند. این بافت روی نای یا ورید اجوف فوقانی (ورید بزرگی که خون را به قلب می برد) فشار می آورد. درمان بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی متمرکز است.

علائم مدیاستینیت چیست؟

علائم مدیاستینیت حاد عبارتند از:

  • درد ناگهانی و شدید قفسه سینه.
  • لرز
  • تخلیه مایعات و ترشحات از زخم (در صورت انجام استرنوتومی مدیان).
  • تب.
  • تنگی نفس.

مدیاستینیت مزمن ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. با این حال، افراد مبتلا به مدیاستینیت فیبروزان ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

  • درد قفسه سینه.
  • سرفه ای که همراه آن خون باشد.
  • تنگی نفس.
  • و علائم دیگری که مرتبط با سندرم ورید اجوف فوقانی است.

علت مدیاستینیت چیست؟

مدیاستینیت حاد زمانی اتفاق می افتد که بافت های داخل قفسه سینه به طور ناگهانی عفونی می شوند. علل عفونت عبارتند از:

  • استرنوتومی مدیان. باکتری استافیلوکوکوس اورئوس باعث بیشتر این عفونت های بعد از جراحی می شود. بافت های قفسه سینه یا زخم جراحی ممکن است در حین جراحی یا بلافاصله پس از آن عفونی شوند.
  • سوراخ شدن مری. که می تواند دلایل مختلفی مانند روش های آندوسکوپی و استفراغ شدید (سندرم بوئرهاو) داشته باشد.
  • عفونتی که از سر یا گردن پخش می شود (مدیاستینیت نکروزان نزولی). این بدان معناست که عفونتی که از بالای قفسه سینه شروع شده به سینه گسترش یافته و به بافت های آنجا آسیب رسانده است. عفونت در دهان (مانند آبسه دندان) و گلو می تواند باعث این اتفاق شود.

مدیاستینیت مزمن نیز به دلیل عفونت رخ می دهد. اما در این مورد، بافت ها آهسته تر دچار التهاب می‌شوند. علل مدیاستینیت مزمن عبارتند از:

  • عفونت قارچی (شایع ترین علت مدیاستینیت مزمن).
  • بیماری سل.
  • پرتو درمانی.
  • سیلیکوزیس (در اثر تنفس طولانی غبارهای سیلیس در محیط کار ایجاد می شود)
  • سارکوئیدوز (بیماری با علت عصبی که باعث التهاب در اندام هایی مانند ریه می شود)

گاهی اوقات، مدیاستینیت مزمن ایدیوپاتیک است، به این معنی که هیچ علت قابل شناسایی در مورد آن وجود ندارد.

شایع ترین علت مدیاستینیت مزمن عفونت ناشی از قارچ هیستوپلاسما کپسولاتوم (Histoplasma capsulatum) است. در ایالات متحده، این قارچ بومی دره رودخانه اوهایو و می سی سی پی است. در سطح جهانی، در بخش هایی از آفریقا، آسیا، استرالیا، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی یافت می شود.

قارچ در خاک زندگی می کند و بی ضرر است مگر اینکه در هوا منتقل شود و فرد آن را استنشاق کند. قرار گرفتن در معرض لزوماً فرد را بیمار نمی کند. در واقع، اکثر افرادی که در معرض این قارچ قرار می گیرند اصلاً بیمار نمی شوند یا عفونت جزئی و بدون علامت دارند. اما احتمال کمی وجود دارد که سیستم ایمنی بدن مدتی پس از قرار گرفتن در معرض قارچ (اغلب سال ها بعد) بیش از حد به قارچ واکنش نشان دهد. این اتفاق می تواند منجر به التهاب بافت های مدیاستن و عوارض احتمالی شود.

عوامل خطر ایجاد مدیاستینیت کدامند؟

اگر بیمار به جراحی قلب باز و استرنوتومی مدیان نیاز دارد، ممکن است نگران عوارض آن باشد. او باید با پزشک خود در مورد عوامل خطر صحبت کند. به طور کلی، بیمارانی با شرایط زیر، به دنبال استرنوتومی مدیان، با خطر بالاتر مدیاستینیت حاد مواجه خواهند بود:

  • شرایط و بیماری هایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کند.
  • بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD).
  • دیابت.
  • نارسایی کلیه.
  • چاقی.
  • بیماری شریان محیطی (PAD) یا همان بیماری نارسایی شریانی (تشکیل پلاک در شریان هایی که خون را به اندام ها می رساند).
  • استعمال دخانیات که خطر عوارض بعد از جراحی را افزایش می دهد.
  • مدت زمانی که بیمار تحت جراحی بوده یا به دستگاه بای پس قلبی ریوی متصل بوده است.
  • فرد قبلاً نیز جراحی قفسه سینه داشته است.
  • بودن در معرض قارچ هیستوپلاسما کپسولاتوم

مدیاستینیت چگونه تشخیص داده می شود؟

مدیاستینیت معمولاً با معاینه فیزیکی و برخی تست ها تشخیص داده می شود.

در طول معاینه فیزیکی پزشک سوالاتی را در مورد علائم، سابقه پزشکی، هر گونه جراحی و سوابق سفر به مناطقی خاص را از بیمار می پرسد. همچنین برای تایید تشخیص، آزمایشات و تصویر برداری هایی باید انجام شود.

توموگرافی کامپیوتری (CT) با کنتراست، استاندارد طلایی برای تشخیص مدیاستینیت است. همچنین پزشک متخصص ممکن است تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا بیوپسی سوزنی را تجویز کند.

مدیاستینیت چگونه درمان می شود؟

درمان مدیاستینیت بر اساس حاد یا مزمن بودن و علت آن متفاوت است.

مدیاستینیت حاد که پس از استرنوتومی مدیان رخ می دهد ممکن است برای درمان به موارد زیر نیاز داشته باشد:

  • مصرف آنتی بیوتیک ها که معمولاً بصورت وریدی داده می شوند.
  • جراحی برای برداشتن بافت مرده و تخلیه مایع.

مدیاستینیت حادی که به دلیل پارگی مری رخ می دهد ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:

  • مصرف آنتی بیوتیک ها.
  • جراحی برای ترمیم پارگی، برداشتن بافت مرده و یا تخلیه مایع.

اگر بیمار مبتلا به مدیاستینیت حاد باشد، پزشک او را در بخش مراقبت های ویژه (ICU) بستری می کند. در آنجا، تیم پزشکی به دقت علائم و روند بهبودی را زیر نظر خواهند گرفت.

درمان مدیاستینیت مزمن ممکن است شامل جراحی برای تسکین علائم باشد. پزشک ممکن است روش هایی را را برای باز کردن راه های هوایی یا کمک به جریان یافتن بهتر خون در رگ های خونی در قفسه سینه توصیه کند. تحقیقات برای گزینه های درمانی دیگری برای افراد مبتلا به مدیاستینیت مزمن ادامه دارد.

مدیاستینیت چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟

مدیاستینیت می تواند زندگی افراد را تهدید کند. التهاب، عملکرد طبیعی اندام ها و رگ های خونی در سینه را مختل کرده و منجر به عوارض جدی می شود. در نتیجه دریافت سریعتر درمان شانس بهبودی و بقای فرد را بیشتر می کند.

  • عوارض احتمالی مدیاستینیت عبارتند از:
  • مسدود شدن راه هوایی که منجر به مشکلات تنفسی می شود.
  • پریکاردیت انقباضی (لایه پریکاردیوم سفت شده و خون کافی در قلب پمپاژ نمی شود)
  • پنومونی (ذات الریه) که مدام عود می کند.
  • نارسایی قلبی سمت راست.
  • سپسیس (مسمومیت خونی که در نتیجه واکنش شدید سیستم ایمنی بدن به عفونت ایجاد می شود)
  • خونریزی شدید.
  • سندرم ورید اجوف فوقانی (Superior vena cava syndrome)

چگونه می توان از مدیاستینیت پیشگیری کرد؟

مدیاستینیت اغلب از عوارض اقدامات پزشکی است. در صورت انجام جراحی قفسه سینه یا یک روش آندوسکوپی، بیمار باید  با پزشک خود در مورد راه هایی برای کاهش خطر عوارض صحبت کند. همچنین در مورد اقدامات لازم که باید تیم پزشکی برای کاهش احتمال عفونت انجام دهد و چگونگی مراقبت از برش پس از جراحی بپرسد.

پیشگیری از عفونت ها یا درمان زودهنگام آن ها نیز می تواند خطر ابتلا به مدیاستینیت حاد را کاهش دهد. عفونت های دهان و گلو می توانند به قفسه سینه بروند و مشکلات جدی ایجاد کنند. برخی از اقداماتی که می تواند برای جلوگیری از این مشکلات انجام شود عبارتند از:

  • مراقبت خوب از دندان ها و لثه ها برای جلوگیری از عفونت های دندانی.
  • مراجعه به دندانپزشک هر شش ماه یک بار برای معاینه و تمیز کردن حرفه ای دندان ها
  • چکاپ سالانه بدن.
  • مراجعه سریع به پزشک در صورت دیدن علایم عفونت و مصرف به موقع دارو ها.

آیا مدیاستینیت کشنده است؟

مدیاستینیت یک بیمار تهدید کننده زندگی است که می تواند کشنده باشد. تشخیص زودهنگام و درمان برای بالا رفتن شانس بقا ضروری است. آنچه محققان در مورد میزان مرگ و میر ناشی از مدیاستینیت می دانند در اینجا آمده است:

میزان مرگ و میر برای افرادی که پس از استرنوتومی مدیان به مدیاستینیت حاد مبتلا می شوند از 1٪ تا 14٪ متغیر است. این تعداد به لطف پیشرفت در مدیریت جراحی بهتر از گذشته است. دلیل گستره بزرگ مرگ و میر عوامل مختلفی از جمله جراحی، سن و سلامتی کلی بیمار است.

میزان مرگ و میر در افراد مبتلا به مدیاستینیت حاد به دلیل پارگی مری بسیار متفاوت است و بستگی به دریافت زودهنگام یا دیرهنگام درمان دارد. از بین افرادی که در عرض 24 ساعت پس از پارگی تحت درمان قرار می گیرند، کمتر از 10 درصد می میرند. این رقم برای افرادی که بیش از 24 ساعت بعد تحت درمان قرار می گیرند به 30 تا 40 درصد می رسد. مسن تر بودن نیز خطر گرفتن نتیجه ضعیف را بالاتر می برد.

افرادی که دچار مدیاستینیت نکروزان نزولی می شوند ممکن است به سرعت سپسیس و نارسایی اندام را تجربه کنند. در نتیجه میزان مرگ و میر از 11% تا 40% متغیر است.

این اعداد و رقم های مرگ و میر زیاد به نظر می رسند اما دلایلی برای امیدوار بودن نیز وجود دارد. یادگیری علل مدیاستینیت و همچنین علائم و نشانه ها می تواند به بیمار کمک کند در صورت نیاز بداند چه زمانی باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. به علاوه، پیشرفت های پزشکی همچنان به ایمن تر کردن جراحی ها و ارائه درمان هایی برای عوارض ادامه می‌دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علایم مدیاستینیت حاد یا مزمن دارید حتما با پزشک خود صحبت کنید. مدیاستینیت حاد به طور ناگهانی ظاهر می شود. اگر علائمی را تجربه کردید برای درمان سریعتر و گرفتن نتیجه به پزشک مراجعه کنید. 

همچنین اگر قصد دارید جراحی قلب باز یا روش دیگری انجام دهید که خطر ابتلا به مدیاستینیت را افزایش می دهد از پزشک خود در مورد روش های کاهش ریسک سوال کنید.

سخن پایانی

مدیاستینیت یک بیماری جدی است که می تواند کشنده باشد. یادگیری علل و علائم می تواند به افراد کمک کند که بدانند در صورت نیاز چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند. پیشرفت های پزشکی همچنان به افراد شانس بیشتری برای بهبودی از مدیاستینیت می دهد.

اگر یکی از عزیزان یا خود شما مدیاستینیت داشته باشد، ممکن است احساس نگرانی یا درماندگی کنید. یادگیری در مورد این بیماری می تواند به شما احساس کنترل بدهد. این دانش می تواند به شما کمک کند با تیم مراقبتی در مورد آنچه اتفاق می افتد صحبت کنید.