سرطان معده زمانی شروع میشود که سلولهای سرطانی در لایه پوشاننده سطح داخلی معده تشکیل میشوند. این سلولها میتوانند به شکل تومور در بیایند. این بیماری به کندی در طی چند سال پیش میرود و گسترش می یابد. اگر علائم سرطان معده را بشناسید سریعتر میتوانید آن را شناسایی نمایید.

چه  عواملی باعث ابتلا به سرطان معده میشوند؟ 

دانشمندان علت دقیق ایجاد سلولهای سرطانی در معده را نمیدانند اما میدانند برخی عوامل احتمال ابتلا به این سرطان را بالا میبرد. یکی از این موارد عفونت یک نوع باکتری شایع و متداول به نام هلیکوباکتر پیلوری است که باعث زخم معده میشود. التهاب معده نوع خاصی از کم خونی بلند مدت به نام کم خونی پرنیشیوز ایجاد میکند و زایده هایی به نام پولیپ در معده تشکیل میشوند که احتمال سرطان را بیشتر میکنند.

عوامل دیگری که در ابتلا به سرطان معده میتوانند نقش داشته باشند عبارتند از:

  • سیگار کشیدن
  • اضافه وزن یا چاقی
  • رژیم غذایی مملو از غذاهای پرنمک، دودی یا ترشی
  • عمل جراحی معده برای درمان زخم
  • گروه خونی نوع آ
  • عفونت ویروس اپشتین – بار
  • ژنتیک
  • کار کردن در صنایع پلاستیک، فلز، زغال یا چوب
  • قرار گیری در معرض آزبست

علائم سرطان معده 

علائم اولیه سرطان معده ممکن است به صورت زیر باشد:

  • سوء هاضمه
  • احساس نفخ پس از صرف غذا
  • سوزش معده
  • حالت تهوع خفیف
  • کاهش اشتها

توجه داشته باشید این که صرفا سوء هاضمه یا سوزش معده پس از غذا دارید به این معنی نیست که سرطان معده گرفته اید بلکه اگر این علائم را به کرات تجربه میکنید حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن روشن شود. پزشک بررسی میکند آیا عوامل دیگری ممکن است منجر به بروز این علائم شده باشند یا نه و آزمایشهایی برایتان تجویز مینماید.

با رشد تومور معده علائم جدی تر میشوند:

  • درد شکم
  • خون در مدفوع
  • استفراغ
  • کاهش وزن بدون دلیل
  • مشکل در بلع
  • زرد شدن پوست یا چشمها
  • ورم کردن معده
  • یبوست یا اسهال
  • ضعف یا احساس خستگی
  • سوزش معده

 

تشخیص سرطان معده 

معمولا در حالت عادی پزشک برای سرطان معده غربالگری انجام نمیدهد چون این بیماری شایع نیست. اگر خطر سرطان معده در شما زیاد است، حتما با پزشک مشورت کنید تا بررسی های بیشتر انجام شود.

برای بررسی این که آیا سرطان معده دارید یا نه، ابتدا معاینه فیزیکی انجام میشود و سوالاتی راجع به سابقه پزشکی خودتان و خانواده تان پرسیده میشود. عوامل زمینه ساز سرطان معده بررسی میشود و آزمایشهای زیر (یک یا چند مورد) برایتان تجویز میگردد:

آزمایش خون برای بررسی علائم سرطان در بدن

اندوسکوپی که در آن یک شلنگ باریک که در سر آن دوربین کوچکی تعبیه شده از راه دهان وارد معده میشود

آزمایش Upper GI series test که به آن آزمایش بلع باریوم نیز گفته میشود و در آن مایع گچی رنگ حاوی باریوم مینوشید. مایع سطح معده تان را میپوشاند و به این ترتیب معده در عکس پرتوی ایکس به وضوح دیده میشود

سی تی اسکن که در آن با تاباندن اشعه ایکس قدرتمند، تصاویر کاملی از داخل بدن به دست می آید

نمونه برداری یا بیوپسی که در آن تکه کوچکی از بافت معده برداشته میشود تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود و علائم وجود سلولهای سرطانی شناسایی گردد. برداشتن نمونه ممکن است در حین آندوسکوپی انجام شود.

درمان سرطان معده 

روشهای درمانی زیادی برای سرطان معده وجود دارد که بسته به گسترش بیماری در بدن و طول مدت آن، متفاوت است. پیش از درمان باید بیماری مرحله بندی شود تا بر اساس آن برنامه درمانی مشخص شود. مراحل سرطان معده به این صورت است:

مرحله صفر: زمانی که گروهی از سلولهای ناسالم در سطح داخلی معده رشد کرده اند که ممکن است به سرطان تبدیل شوند. برای درمان این مرحله از سرطان عمل جراحی کاملا موثر است. پزشک ممکن است بخشی از معده، همه معده و یا غدد لنفاوی مجاور آن را نیز بردارد.

مرحله یک: در این مرحله تومور در آستر معده تشکیل شده است و ممکن است به غدد لنفاوی گسترش پیدا کرده باشد. در این مرحله نیز ممکن است بخشی از معده، همه معده و غدد لنفاوی اطراف آن برداشته شود. همچنین ممکن است نیاز به شیمی درمانی و پرتودرمانی برای تکمیل درمان وجود داشته باشد.

مرحله 2: سرطان به لایه های عمقی تر معده نفوذ کرده و ممکن است به غدد لنفاوی مجاور رسیده باشد. در عمل جراحی بخشی از معده یا همه آن و همچنین غدد لنفاوی مجاور برداشته میشود. احتمالا شیمی درمانی یا شیمی درمانی رادیوتراپی پیش یا پس از جراحی انجام میشود.

مرحله 3: سرطان ممکن است به همه لایه های معده و اندامهای نزدیک مانند روده بزرگ یا طحال رسیده باشد. همچنین ممکن است تومور کوچک باشد اما به به غدد لنفاوی رسیده باشند. معمولا کل معده برداشته میشود و شیمی درمانی یا شیمی درمانی همراه با رادیوتراپی (کمورادیاسیون) انجام میشود. گاهی اوقات این درمان علاج میدهد اما اگر چنین نشد حداقل در کاهش علائم موثر است.

مرحله 4: در این مرحله سرطان به بخشهای دورتر گسترش یافته و به اندامهایی مانند کبد، ریه ها یا مغز رسیده است. درمان در این مرحله بسیار سخت تر است اما پزشک به مدیریت بیماری و بهبود علائم کمک میکند.

 

پیشگیری از سرطان معده 

عفونت معده را درمان کنید: اگر دچار عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستید، آن را درمان کنید. آنتی بیوتیک این باکتری را از بین میبرد و داروهای دیگری برای بهبودی زخم ایجاد شده در آستر معده تجویز میشود تا خطر سرطان کاهش یابد.

برنامه غذایی سالم داشته باشید: سعی کنید بخش بیشتری از خوراکیهای روزانه تان را میوه ها و سبزیجات تازه تشکیل بدهند. این مواد غذایی مملو از فیبر و برخی ویتامینهایی که با سرطان مقابله میکنند، هستند. از مصرف غذاهای شور، دودی و ترشی پرهیز کنید. از جمله این غذاها میتوان به تمامی انواع سوسیس و کالباس، همبرگر و سایر گوشتهای فراوری شده، ماهی دودی و ترشی جات اشاره کرد. وزن سالم و نرمال داشته باشید. اضافه وزن خطر سرطان معده را افزایش میدهد.

سیگار نکشید: استعمال دخانیات احتمال سرطان معده را دو برابر میکند.

مراقب مصرف آسپیرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باشید: اگر برای جلوگیری از مشکلات قلبی هر روز آسپیرین مصرف میکنید یا به علت دردهایی مانند آرتروز یا میگرن مسکن های غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، استامینوفن، اسید مفنامیک و غیره مصرف میکنید، در مورد تاثیر این داروها بر معده با پزشک صحبت کنید.