کولیت اولسراتیو باعث التهاب روده بزرگ می‌شود و بدیهی ترین تاثیر این بیماریف علائمی مانند اسهال و دل درد است. با این حال کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی خطر سرطان روده را هم ممکن است افزایش دهد. اینجا با ارتباط بین بیماری کولیت اولسراتیو و سرطان روده بیشتر آشنا می شوید. 

 

سرطان روده و کولیت اولسراتیو

افراد مبتلا به بیماری کولیت اولسراتیو یا کولیت زخمی بیش از دو برابر دیگران دچار سرطان کولورکتال می شوند. سرطان کلورکتال به سرطان روده بزرگ و یا راست روده گفته می‌شود. 

افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده، به دلیل التهابی است که در دیواره روده ها اتفاق می افتد و در نهایت باعث تغییر سلول های نرمال روده به سلول های سرطانی میشود.

پس از حدود ۸ تا ۱۰ سال که به کولیت اولسراتیو مبتلا هستید، احتمال سرطان روده رو به افزایش می رود. هر چه مدت زمان بیشتری درگیر کولیت باشید احتمال سرطان نیز بیشتر می شود. 

بر اساس یک پژوهش بازبینی که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد، احتمال ابتلا به سرطان روده به صورت زیر گزارش شد:

پس از ۱۰ سال زندگی با کولیت اولسراتیو ۲%

پس از بیست سال زندگی با کولیت اولسراتیو ۸%

پس از ۳۰ سال زندگی با کولیت اولسراتیو ۱۸ %

برای مقایسه بهتر لازم است بدانید احتمال ابتلا به سرطان روده در کسانی که بیماری کولیت اولسراتیو ندارند، کمتر از ۵ درصد است. 

گستردگی و شدت  التهاب ناشی از بیماری کولیت، از عوامل مهم تاثیر گذار بر احتمال ابتلا به سرطان روده است. کسانی که در تمامی طول روده بزرگ، التهاب شدیدی دارند بیشترین احتمال سرطان روده را دارند و کسانی که التهاب آنها محدود به راست روده است کمترین احتمال سرطان روده را دارند. 

اگر دچار کلانژیت اسکلروزان اولیه هستید، باید بیشتر مراقب باشید. کلانژیت اسکلروزان اولیه از عوارض نادر کولیت اولسراتیو است و مجاری صفرا را تحت تاثیر قرار می دهد. مجاری صفرا مایع صفرا را از کبد به روده می رسانند. 

کلانژیت اسکلروزان اولیه التهاب ایجاد می‌کند و باعث تشکیل بافت جوشگاه یا اسکار می‌شود که باعث تنگ شدن مجرای صفرا می شود. همچنین این وضعیت خطر سرطان روده را افزایش می دهد. این بیماری ممکن است پیش از ۸ تا ۱۰ سالگی کولیت اولسراتیو بروز نماید. 

علیرغم همه اینها، در مجموع احتمال سرطان روده بسیار کم است و بیشتر کسانی که کولیت اولسراتیو دارند دچار سرطان روده نمی شوند. اما در کسانی که این سرطان به وجود می آید ممکن است نوع تهاجمی تری بوده و درمان آن سخت تر باشد. به همین علت غربالگری سرطان روده در این بیماران حائز اهمیت است. 

 

غربالگری سرطان روده در بیماران کلویت اولسراتیو

برای این که بدانید چه زمانی برای غربالگری باید مراجعه کنید با متخصص مشورت کنید. روش اصلی غربالگری سرطان روده، کولونوسکوپی است. کولونوسکوپی های منظم در فواصل زمانی مشخص، خطر ایجاد سرطان روده یا مرگ ناشی از سرطان را پایین می‌آورد. در کسانی که غربالگری منظم سرطان روده انجام داده اند، ابتلا به سرطان روده ۴۲ درصد کاهش یافته و احتمال مرگ ناشی از این سرطان تا ۶۴ درصد کمتر شده است. 

در کولونوسکوپی یک لوله انعطاف پذیر بلند که در سر آن دوربین و لامپ کوچکی قرار دارد، از مقعد وارد رود می شود تا پزشک بتواند در صفحه نمایشگر وضعیت داخل روده ها را مشاهده نماید. 

در کلونوسکوپی هر گونه زایده پیش سرطانی به نام پولیپ تشخیص داده می شود. می توان این ضایعه ها را در همان کلونوسکوپی برید و برداشت تا جلوی سرطانی شدن آن گرفته شود. همچنین پزشک می‌تواند در کلونوسکوپی، نمونه بافت برداشته و برای آزمایشگاه بفرستد تا در آنجا در زیر میکروسکوپ بررسی شود. به این کار نمونه برداری یا بیوپسی می گویند. 

به طور کلی به بیماران کولیت اولسراتیو توصیه می‌شود هر یک یا دو سال یک بار کولونوسکوپی انجام بدهند. با این حال در برخی افراد ممکن است دفعات نیاز به کلونوسکوپی کمتر یا بیشتر باشد. عواملی که تعیین می کنند دفعات کلونوسکوپی چقدر باشد عبارتند از:

  • سن بیمار در زمان تشخیص کولیت اولسراتیو
  • میزان التهاب و گستردگی آن در روده
  • سابقه خانوادگی سرطان روده
  • بروز کلانژیت اسکلروزان اولیه

 

چه راه هایی برای کاهش خطر سرطان روده در بیماران کولیت اولسراتیو وجود دارد؟

داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید تا التهاب روده ها تحت کنترل باشد

حداقل سالی یک بار برای چکاپ به متخصص گوارش یا داخلی مراجعه کنید

اگر کسی از خویشاوندانتان دچار سرطان روده بوده یا اخیراً سرطان او تشخیص داده شده است، حتما به پزشک خود بگویید

میوه جات سبزیجات فراوان و غلات حاوی سبوس مانند نان های سبوس دار مصرف نکنید 

مصرف گوشت قرمز را محدود کنید و از مصرف گوشت های فرآوری شده پرهیز کنید چرا که مصرف این خوراکی ها با افزایش سرطان روده ارتباط دارد

پیاده روی، دوچرخه سواری یا هر ورزش دیگری را به صورت منظم در بیشتر روزهای هفته انجام بدهید

از مصرف الکل پرهیز کنید یا حداقل آن را محدود نمایید