پس از رد احتمال بیماریهای دیگری که علائمی شبیه به کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis) دارند، این بیماری تشخیص داده میشود. برای کمک به تشخیص این بیماری یک یا چند مورد از آزمایشهای زیر ممکن است انجام شود:

آزمایش خون- پزشک ممکن است برای بررسی کم خونی یا علائم عفونت آزمایش خون برایتان تجویز کند.

آزمایش نمونه مدفوع- آزمایش مدفوع برای شمردن گلبولهای سفید خون انجام میشود که میتواند نشان دهنده کولیت اولسراتیو باشد. همچنین احتمال بیماریهای دیگر مانند عفونت باکتریایی، ویروسی و انگلی در این آزمایش مشخص میشود.

کلونوسکوپی – در کلونوسکوپی با استفاده از یک لوله باریک انعطاف پذیر که در سر آن لامپ و دوربین کوچکی تعبیه شده است، تمامی سطوح داخل روده مشاهده میشود. در این روش، پزشک میتواند از روده نمونه برداری کرده و برای آزمایشگاه بفرستد. گاهی نمونه بافت میتواند به تایید تشخیص کمک کند.

سیگموئیدوسکوپی – پزشک میتواند با بررسی راست روده و بخش سیگموئید روده بزرگ که با وسیله ای مشابه کلونوسکوپی صورت میگیرد، مشکل را تشخیص بدهد. اگر روده به شدت التهاب داشته باشد این روش به جای کلونوسکوپی انجام میشود.

عکس اشعه ایکس – اگر علائمتان شدید باشد ممکن است پزشک از عکس اشعه ایکس معمولی در ناحیه شکم برای بررسی احتمال عوارض جدی مانند سوراخ شدن روده، استفاده کند.

سی تی اسکن – در سی تی اسکن شکم یا لگن، تصاویر دقیقی از داخل شکم به دست می آید. در صورتی که دکتر به عوارض ناشی از کولیت اولسراتیو مشکوک باشد این کار را انجام میدهد. در سی تی اسکن مشخص میشود روده چقدر التهاب دارد.

ام آر آی و توموگرافی کامپیوتری (سی تی) با ماده حاجب – پزشک ممکن است یکی از این آزمایشهای غیر تهاجمی را بری بررسی احتمال التهاب روده کوچک، انجام دهد. این آزمایشها در تشخیص التهاب روده دقیق تر از روشهای عکس برداری معمول هستند. در ام آر آی تشعشع وجود ندارد.

 

درمان کولیت اولسراتیو 

درمان معمولا با دارو یا عمل جراحی صورت میگیرد. چند گروه از داروها ممکن است در درمان کولیت اولسراتیو کارامد باشد. نوع دارویی که به شما داده میشود بستگی به شدت بیماری و محل آن دارد. داروهایی که برای برخی افراد موثر عمل میکنند ممکن است برای دیگری موثر نباشند بنابراین زمان میبرد تا مشخص شود چه دارویی برای شما بهتر جواب میدهد.

  • آمینو سالیسیلیک اسید 5 

این دارو اغلب اولین قدم در درمان کولیت اولسرتیو ( کولیت زخمی) است. نمونه های این نوع دارو عبارتند از سولفاسالازین، مزالامین، بالسالازید و اوسالازین. این که کدام یک را باید مصرف کنید و به صورت خوراکی یا تنقیه باید مصرف کنید بستگی به محل بیماری دارد.

 

  • کورتیکواستروئیدها 

این داروها که عبارتند از پردنیزون و بودسوناید، به طور کلی برای کولیت اولسراتیو متوسط تا شدید استفاده میشوند. از آنجایی که عوارض جانبی ندارند، نباید طولانی مدت مصرف شوند.

 

  • داروهای تعدیل کننده ایمنی 

این داروها التهاب را کاهش میدهند اما این کار را با سرکوب کردن سیستم ایمنی که فرایند التهاب را شروع کرده است، انجام میدهند. از جمله این داروها عبارتند از:

آزاتیوپرین و مرکاپتوپورین- مصرف این داروها مستلزم نظارت دقیق پزشک بر وضعیت شما و بررسی منظم خون است تا پزشک به عوارض جانبی آن از جمله تاثیر دارو بر کبد، نظارت داشته باشد.

سیکلوسپورین- این دارو برای افردی که به داروهای دیگر خوب پاسخ نداده اند تجویز میشود و مصرف طولانی مدت آن جایز نیست.

توفاسیتینیب – این دارو اخیرا به تایید رسیده است تا برای کولیت اولسراتیو، آرتروز روماتیسمی یا آرتروز پسوریاتیک استفاده شود.

 

  • داروهای بیولوژیک 

انواع داروهای بیولوژیک مورد استفاده برای این بیماری عبارتند از:

اینفیلیکسیمب، آدالیمومب و گولیمومب – این داروها بازدارنده فاکتور نکروز تومور هستند و با خنثی سازی پروتئینی که توسط سیستم ایمنی تولید میشود، عمل میکنند.

ودولیزومب – این داروی مختص گوارش با مهار کردن سلولهای التهابی عمل میکنند.

 

داروهای دیگر

ممکن است برای مدیریت علائم کولیت اولسراتیو، به داروهای دیگری نیز نیاز پیدا کنید. در موارد شدید اسهال، ممکن است لوپرامید موثر باشد. با این حال داروهای ضد اسهال باید با احتیاط زیاد مصرف شده و تنها با تجویز پزشک استفاده شوند.

 

عمل جراحی 

عمل جراحی اغلب کولیت اولسراتیو را بهبود میبخشد اما معمولا در این عمل جراحی، تمامی روده بزرگ و راست روده برداشته میشود (پروکتوکولکتومی).

در بیشتر موارد در این عمل جراحی، روشی به نام  آناستاموز کیسه ایلئوم – مقعد ( ileal pouch anal anastomosis)   به کار گرفته میشود. این روش نیاز به استفاده از کیسه برای جمع کردن مدفوع را برطرف میکند. جراح از انتهای روده کوچک یک کیسه درست میکند و آن را مستقیم به مقعد متصل میکند تا مواد زاید بتواند به صورت طبیعی از مقعد دفع شود.

در برخی موارد این کار امکان پذیر نیست و به جای آن جراح سوراخی در شکم ایجاد میکند تا از طریق آن مدفوع خارج شده و در کیسه ای در خارج از بدن، جمع شود.

 

کولیت اولسراتیو و سرطان روده

بیماران کولیت اولسراتیو باید مرتبا مورد ارزیابی سرطان روده بزرگ قرار بگیرند چرا که این خطر برای آنها وجود دارد. برنامه زمانی توصیه شده برای غربالگری، بستگی به محل بیماری و طول مدت آن دارد.

اگر بیماری فراتر از راست روده باشد، هر یک یا دو سال یک بار باید کلونوسکوپی انجام دهید. کلونوسکوپی ها در صورتی که کولیت اولسراتیو اکثر روده بزرگ را درگیر کرده باشد، باید از 8 سال پس از تشخیص بیماری شروع شود و در صورتی که تنها سمت چپ روده درگیر باشد 15 سال پس از تشخیص شروع میشود.